واردات موقت خودرو در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) یک فرآیند قانونی و تحت نظارت است که به افراد و شرکت‌ها اجازه می‌دهد خودروهای خود را برای مدت محدود و بدون پرداخت کامل عوارض گمرکی به این کشورها وارد کنند.
این سیستم عمدتاً توسط گردشگران، شرکت‌های تجاری، نمایشگاه‌داران خودرو و صادرکنندگان مجدد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چارچوب قانونی GCC — شامل امارات متحده عربی، عربستان سعودی، عمان، کویت، بحرین و قطر — تحت قانون گمرکی متحد شورای همکاری فعالیت می‌کند، در حالی که هر کشور قوانین و سازوکارهای اجرایی مخصوص خود را دارد.
چارچوب قانونی
سیستم واردات موقت خودرو در کشورهای GCC بر اساس قانون گمرکی متحد شورای همکاری خلیج فارس (Unified Customs Law of the GCC) اداره می‌شود که اجازه می‌دهد خودروها برای اهداف گردشگری، نمایشگاهی یا تجاری به‌طور موقت وارد شوند.
بر اساس این قانون، واردکنندگان باید تضمین مالی یا سپرده بانکی معادل مبلغ عوارض گمرکی ارائه دهند که پس از خروج خودرو از کشور در مهلت مقرر، قابل استرداد است.
مدت مجاز برای واردات موقت معمولاً شش ماه برای خودروهای شخصی است، با امکان تمدید در شرایط خاص.
خودروهایی که تحت این طرح وارد می‌شوند، تا زمانی که عوارض کامل گمرکی پرداخت نشود، قابل فروش یا ثبت دائم در کشور مقصد نیستند.
مراحل و الزامات
برای واردات موقت خودرو به یکی از کشورهای GCC، واردکننده باید شرایط زیر را رعایت کند:
• ارائه پاسپورت معتبر، مدارک مالکیت و ثبت رسمی خودرو.
• ارائه Carnet de Passage en Douane (CPD) یا دفترچه ورود موقت بین‌المللی که توسط باشگاه اتومبیل و تورینگ امارات (ATCUAE) و سایر مراجع رسمی GCC صادر و پذیرفته می‌شود.
• دریافت بیمه‌نامه معتبر در کشور مقصد.
• پرداخت سپرده گمرکی قابل استرداد یا ارائه ضمانت مالی معتبر.
خودروهای واردشده تحت طرح موقت هنگام ورود از مرز بازرسی می‌شوند و باید برچسب‌ها یا مجوزهای شناسایی ویژه را در طول مدت اقامت خود نمایش دهند.
واردات موقت خودرو در امارات متحده عربی
امارات فعال‌ترین کشور منطقه در زمینه واردات موقت خودرو است، زیرا صنعت گردشگری و صادرات مجدد بسیار گسترده‌ای دارد.
از طریق اداره پذیرش موقت گمرک دبی (Dubai Customs Temporary Admission Department)، افراد و شرکت‌ها می‌توانند خودروهای خود را تا مدت شش ماه بدون پرداخت عوارض گمرکی وارد کنند، به‌شرطی که خودرو پیش از پایان مهلت مقرر، مجدداً صادر شود.
باشگاه اتومبیل و تورینگ امارات (ATCUAE) صادرکننده رسمی Carnet de Passage برای ورود موقت به کشور است.
گردشگرانی که از طریق مرز زمینی یا دریایی از کشورهای همسایه مانند عمان و عربستان وارد می‌شوند، از این سیستم استفاده می‌کنند.
خودروهایی که برای نمایشگاه‌ها، رویدادهای خودرویی و مسابقات مانند Dubai Motor Show و Abu Dhabi Grand Prix به کشور وارد می‌شوند نیز تحت این طرح واردات موقت قرار می‌گیرند.
واردات موقت در سایر کشورهای شورای همکاری
• عربستان سعودی: خودروها می‌توانند تا شش ماه تحت نظارت گمرک عربستان وارد شوند. بیمه معتبر، ثبت‌نام قانونی و Carnet de Passage الزامی است.
• عمان: پلیس سلطنتی عمان (Royal Oman Police – ROP) اجازه واردات موقت را برای گردشگران و شرکت‌ها با محدودیت زمانی سه تا شش ماه صادر می‌کند.
• کویت: اداره کل گمرک کویت مجوزهای ورود موقت را صادر می‌کند و برای ساکنان GCC و گردشگران، مقررات خاصی دارد.
• بحرین و قطر: هر دو کشور از قانون گمرکی متحد GCC پیروی می‌کنند و ارائه تضمین گمرکی برای ورود موقت الزامی است.
کاربردهای تجاری و گردشگری
سیستم واردات موقت خودرو از طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها پشتیبانی می‌کند، از جمله:
• برگزاری نمایشگاه‌ها و رویدادهای بین‌المللی خودرو و موتوراسپرت.
• سفر گردشگران با خودروهای شخصی از کشورهای همسایه.
• آزمایش، عکاسی یا نمایش خودروهای جدید به‌صورت بین‌مرزی.
• تجارت خودرو و صادرکنندگانی که از مناطق آزاد امارات برای ارسال مجدد خودروها به آسیا، آفریقا و اروپا استفاده می‌کنند.
این فرایند ضمن حفظ کنترل گمرکی و جلوگیری از قاچاق یا فرار مالیاتی، تجارت بین‌المللی خودرو را تسهیل و تقویت می‌کند.
جریمه‌ها و تخلفات
در صورت عدم خروج خودرو در مهلت مقرر، واردکننده موظف به پرداخت عوارض کامل گمرکی، جریمه و هزینه‌های قانونی است.
مراجع ذی‌صلاح می‌توانند خودرو را توقیف کرده و ضمانت مالی یا سپرده بانکی را ضبط کنند.
از جمله تخلفات متداول می‌توان به فروش غیرمجاز، ثبت محلی یا تغییر مشخصات خودرو در طول مدت اقامت موقت اشاره کرد.
تحولات آینده
کشورهای GCC در حال دیجیتالی‌سازی و تسهیل روند واردات موقت هستند.
امارات با همکاری دبیرخانه شورای همکاری خلیج فارس (GCC Secretariat) و سازمان جهانی گمرک (WCO) در حال توسعه سیستم الکترونیکی ردیابی خودروهای واردشده موقت است.
این سیستم دیجیتالی Carnet de Passage، شفافیت و کارایی فرآیند را افزایش داده و با اهداف کلان منطقه در زمینه حمل‌ونقل هوشمند و مدیریت دیجیتال گمرک‌ها همسو خواهد بود.
منابع
• [https://www.atcuae.ae Automobile and Touring Club of the UAE – دستورالعمل‌های واردات موقت]
• [https://www.dubaicustoms.gov.ae Dubai Customs – اداره پذیرش موقت خودرو]
• [https://www.customs.gov.sa Saudi Customs – مراحل واردات موقت در عربستان]
• [https://www.rop.gov.om Royal Oman Police – مقررات واردات خودرو]
• [https://www.customs.gov.bh Bahrain Customs – سیاست پذیرش موقت بحرین]
• [https://www.customs.gov.qa Qatar Customs – قانون گمرکی متحد شورای همکاری]
• [https://gcc-sg.org GCC Secretariat – قانون گمرکی متحد شورای همکاری]
• [https://www.wcoomd.org World Customs Organization – استانداردهای بین‌المللی پذیرش موقت]
• [https://mraghazamani.com MR Aghazamani – تحلیل واردات و صادرات مجدد خودرو در GCC]
